 |
|
|
 |
 |
 |
 |
|
Gotar: Cegerxwîn (1903-1984)z |
 Birahîm QasimBerê em hikûmeteke cîhangîr bûn li dinya Wer temaþa bike eywana Kesra, neqþ û nîgar Cegerxwîn, helbestvan û nivîskarê navûdeng yê kurd di sedsaliya 20an de, li seranserî Kurdistanê wekî helbestevanekî xame zêrîn hatiye naskirin, nemaze ku jiyana xwe di sedsaliya borî de derbas kiriye, serdemê guherînên mezin piþtî þerê diwemîn yê cîhanê, ku van guherînan gelek bandor li naveroka helbestên wî kiriye, tevî ku ew jî di destpêka jiyana xwe de, wekî nifþên berê ketiye di bandora sofîgerî û oldariyê de, ku wekî rewþenbîrekî oldar bû, û ev yek xuya dibe di naveroka dîwana ya binavê Xweþxan de, ku di sala 2016an de li Dihoka Baþûrê Kurdistanê ji aliyê Weþanxaneya Nalbend ve hatiye çapkirin, bi berhevkirina Dirbas Mistefa û serastkirina Tehsîn Îbrahîm Doskî ve. |
|
Bixwîne... Gotar |
|
 |
 |
 |
 |
|
|
|
|
|
|
Gotar: Tudirewî û rûbirûbûna wê |
|
 Rêber HebûnKurd li rojavayê kurdistanê (Sûrî) û baþûrê wê (Îraq) karîbûn serkeftinê li ser Daiþê pêkbînin bi piþtevaniya hevbendiya navdewletî, bi rêya sergirtina ezmanî û bombebarankirina þûngehên Daiþê û rêyên piþtgirtinên wê, di heman demê de ligel pêþveçûna yekîniyan, û piþtî serkeftina leþgerî , moralên xelkê helbet xurtir dibin, û ev yeka wê serneketa eger ajotinkek e zanînî neba, û ev yeka diyar bû bi jêhatîbûna þervanan bi neyîniyên tundirewiyê û encamên wêna yê bobelat li ser mirov û jiyana wî, ev jêhatîbûna nîþan dide xebata zanyaran a zehmet ji bona zanîn, avakirin û jiyanê, beranberî hêzên yên kar dikin ji bo kuþtin û wêraniyê bê hampa, ji ber ku tundirewî ziyanbexþiyek e li ser raman, civak û nifþê çêbûyî, û li dijî çi pêþveçûnek e civakî ye zanînî û raste, ji ber vê yekê pêdivîbû rûtkirina pîrozî û baþ têgihiþtina wê, û dan û standin li ser bi rêyên din, ji ber ku ceng, |
|
Bixwîne... Gotar |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Lêkolîn: Cih û rola rojnama (Roja Nû) di pêþketina tevger û çapemaniya Kurdî de.. Xelek (4) |
|
 Dr.phil.Ebdilmecît Þêxo Nehro gotibû:Eger her carê ez xwe nas dikim ku ez zimanê Îngilîzî ji zimanê xwe pirtir zanim,çavên min tijî stêr dibin . WÊJE Di ROJNAMA( ROJA NÛ )De Di rojnama (Roja Nû) de hin cureyên wêje hatine weþandin; 1-Helbest,2-Çîrok û 3-Zargotin. Di vê xelekê de;em dixwazin tenê li ser helbestan rawestin;di hemû hejmarên vê rojnamê de (16) helbest ji aliyên hin nivîskar û pênûsan de cihên xwe girtine;1-(DerdI Dil),Kake Emîn Hiwêznî,hej.(8),2- (Bo xþewîstî me Kamîran Bedirxan); Keke Emîn Hiwêznî, hej.(9),3-(Hêviya Nû),Osman Sebrî, hej.(15),4-(Þîn),Qedrî Can,hej. |
|
Bixwîne... Lêkolîn |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Gotar: Dîtinekê di têgihiþtina êþê |
|
 Rêber HebûnHewildana mirov ji bo êþê têbigihe û aþkere bike ne hatiye avakirin li ser meraqek e xweser , ku nîgaþ û çêja afrêner an xewindar meyldarî wê be, eger bîrnas an hunermend be, lê qemitandina takes bi derdên xwe yê girêdayî bi komê ve ew hîþtibû ku di nav êþê de bifire, ji ber ku henas kedekî dide bin saya cengê, ta bi bar û giraniyên xwe rabe û xemsariyê derbas bike,lê timî bi zinarê kelemê dikeve, û mirin buyerek î þopedar e di sazîkirina hunerê de, û hêmanek î sereke ye, takes dihêle kedekî bide ji bo berketî tiþtê ku di jiyanê de çêdibin bibe, ji girtinhevî û berjewendiyan, û têgihiþtina henasê mirovî bi evîna jiyanê ve têkildar e, û bi tevderbasbûna dijwar bi xwestek, hezkirin û dilxwaziyên mirovî ve jî girêdayî ye,
|
|
Bixwîne... Gotar |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
 Wehîd keleþ Rojîn di nava destê wî de dilerizî, mîna çûkeka þil, di bin wê baranê de ava baranê bi cotê keziyên wê ve dihat xwar. Rojîna þazde salî, temenê wê mîna temenê gula bû, hîn ne dizanî mirin çiye, ne dizanî mirin wesaye. Tenê yê bavê xwe winda kirî, hew ew dizane çiqasî gotina babo þêrîne. Bigirî Rojîn girî ne þerme, girî hedara dile, ew dilê tê kuvaþtin, dilê te ye Rojîn. |
|
Bixwîne... Çîrok |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
 Miþ`elê OsmanYekemîn car (Kurdistan) hat parçekirin di sala 17/5/1639 an di peymana Qesra Þêrîn de, dema ku sultanê Osmanî Selîm di cengê de bi (Isma’îl) re þahê Fursê biserket, nêzîkî (Caldêranê). Kurdistana rojava û baþûr û orte ma di destê Osmaniyan de û Kurdistana rojhilat ma di destê Fursan de, ceng berdewam bû di nav Osmanî û Fursan de û her yek ji wan dixwest ku desthilata wê bigihêje çiyayên Qefqasê û derya reþ (Xerz) û derya sipî û bendava Faris. Û bi vê cengê ji bilî serpêhatiyan bi ser milletê Kurd de ne dihatin. |
|
Bixwîne... Gotar |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Gotar: Desthilatdariya bavîtiyê û fiþara malgirtîbûnê: |
|
 Rêber HebûnTiþtê ku pêdiviye em behsê bikin di derbarê koçberî, mirin, gendelî, zordarî, tengavî, û kolekirinê tekekesan de, ew koletiya a ku movikên jiyana civakî dorpêç kirî ye, û ew jiyana a ku di geravê çepandinê de heta dema teqînê de ma ye, û hevgariya rastîn bi temamî wateya vê peyvê ve ewa di serkotkirina berdewam e ji rûmet û azadiya mirov re, û dezgehên ewlehî mîna jêderek e celewkirin û bizdanê ye ji mirov re dimînin, dewsa ku bibin e jêdera aramî û rehetiyê, û dezgehên çavdêr têne bikaranîn ji bo serkotkirina jiyan û azadiyan bi hevdû re, tiþtê hîþtin ku hestên reþbînî, bê hêvî û tijandina dijwar encam bidin beranberî rewþek e naye guhertin, ev jî narvîna cemaweran e yên ketine bin serweriya tirs, bizdan û derbideriya serkotker, di dema ku kanîna mirovê zanyar a afrênerî zêdetir e ji yê li cem siyasetvanê desthilatdar ve, |
|
Bixwîne... Gotar |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Gotar: Bi helkevta 30 saliya koça dawiya Þahjina Kurd Rewþen Bedir Xan. |
  Kurdistan Elî Wekî Erk jime tê xwestin kû em Nimûneyên jinên Kurd li bêra xwe bînin, ev Erk yeke ji gringiyên nivîsîna Dîrokê, çimkî ev Nimûne Rêça rizgarîxwaziyê Ron dikin, û herweha Riya Xebatê asan dikin û nûjen dikin. Rewþen Bedirxan di Sala 1909 ê jidayîkbûye û di Sala 1992 ê de Koçka dawî kirye, Rewþen Salih Mehmûd Salih Bedirxan : Wêjevan û Mamoste bû , Ew Jina dawî bû ya ji Malbata Bedirxaniyan kû bi Zimanê Kurdî yê Bedirxaniyan di axivî , Ew Hevjîna Mîr Celadet Bedirxan bû, Keçmam û Destê wiyê Rastê bû. |
|
Bixwîne... Gotar |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Gotar: Na ji kuþtina jiyanê re! |
|
 Þêrîn EbdoSilogan gotinek e, ka kirin û pabendiya mirov bi evê gotinê? Li bin sîwana evê siloganê "Jin jiyan e" jiyan tête kuþtin, jin xwe dikuje û tête kuþtin! Li bin sîwana evê siloganê gulên nûpiþkuvî di buhara xwe de têne jêvekirin û xemla jiyanê winda dibe.. Li bin siya þuþtina rûmetê xencera nezaniyê di sînga jînê de tête çikandin.. Seyr e! Em di serdemeke vekirî û pêþketî de dijîn lê hizir, hiþ û ramanên hin mirovan hêj di serdema nezaniyê de çalak in, hêj civaka me di serdema kevirî de dijî. |
|
Bixwîne... Gotar |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
 Dr. Xelîl Omar Dengê reyandina Tûjo ji hewþa baþûr hat û pê re dengê Eliyê Keleþ hat: – Malê, ma qey kesek tuneye, ko vî kûçikî ji min raqetîne? – Tîdî mîrato, ma tu bavê Sînan nasnakî? Nofê ji hundur derket û bi kûçik re xeyidî. – Ev ne kûçik e, ev gurê har e, nahêle ko rêwî bi rêwîtiya xwe di vir re derbasbe! Bavê Sînan bi nerazîbûn got û hey bi gopêl kûçik ji xwe diqewrîne. – Fermo kirîbo, wextî Hecî ji êþ bê, fermo derbasbe, serçavên xwe biþo û firreke ava cemidî vexue! ..Xêre, vê qiyalê, tu ketiye rê? Kevaniya malê ji bavê Sînan pirsî û kurtêlkeke nan avêt ber Tûjo. |
|
Bixwîne... Çîrok |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Nûçe: 23 Rêxistinên sivîl, mafnasî, û yên jinan, nameyekê bo Rêveberiya Xweser li Bakur û Rojhilatê Sûriyayê û Hêzên Sûriya Demokrat diþînin, û daxwaza bidawî anîna doseya revandin û leþkerkirina zarokan dikin |
|
 - Rêzdar: Bêrîvan Xalid, û Rêzdar: Ebd Hamid El-Mihbaþ, herdu serokên hevbeþ ên Rêvberiya Xweser li Bakur û Rojhilatê Sûriyayê. - Rêzdar Mezlûm Ebdî, serokê giþtî yê Hêzên Sûriya Demokratîk (HSD). Em hejmareke rêxistinên ku me li ser vê nameyê îmze kiriye, berê xwe didin we, wekî aliyên ku rêveberiya herêmê dikin, û ji we dixwazin ku hûn ji dil bo girtina doseya revandin û leþkerkirina zarokan kar bikin, û wan li malbatên wan vegerînin, herwiha kes û komên di nav we de, ên ku zarokên ne gihayî direvînin û dikin leþker ji hev bixînin, û wan li ser van binpêkirinên mafên mirov ku digihêjin asta sûcên cengê, siza bikin. |
|
Bixwîne... Nûçe |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Gotar: Saziyên nivîskarên kurd û piþtguhkirina ziman |
|
 Qado ÞêrînBi texmîna min, li Rojavayê Kurdistanê pênc saziyên nivîskaran hene, çi þerme. Her pênc bi serok û merok in, endam û çalakî û daxwiyanî û xirecir in, hema hema hemû daxwiyaniyên wan bi erebî ne, çi þerme. Hin caran li dij hev derdikevin, wek ku þerekî sar di nav wan de hebe, carinan newêrin þerê navxweyî derxînin medyayê, çimkî wê xelk wan pîs bikin. Gelek caran ji kîna hevûdu re bi çalakiyên þermok radibin. Ez çalak im, dêmek ez heme. Eger ne wisa ye, ka kîjan saziyê pirtûkek, wek nimûne, ji nivîskarekî/ê re çap kiriye, yan jî alîkariya nivîskarekî kiriye? Tune. Wek ku agahdar im, nikarin alîkariya endamê xwe bikin. Êdî hebûna wan ji bo çi ye? |
|
Bixwîne... Gotar |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Gotar: Ez Û 6mîn KONFERANSÊ FOLKLORA KURDÎ Li ZANKOYA ZAXO! |
|
 Konê Reþ Ev sêyemîn care ku diçim Zaxo, Zaxoka Badînan.. Cara yekemîn di sala 2008an de bû, min semînerek li dor Bedirxaniyan di bexçeyê qaymqamiyê de da, cara duyemîn sala 2019an bû, min du pirtûkên xwe bi navê (Beriya Mêrdînê û Kurdênejibîrkirinê), li Zankoya Zaxo imzekirin. Û ev beþdariya min di konferansê navdewletî de li dor folklorê kurdî li Zankoya Zaxo, di rojên 11-12 gulan 2022an de, cara sêyemîn e. li ser vê daxwaznameya Centera Kurdî bo Vekolînên Folklorî ji
Zankoya Zaxo, di 9ê gulanê 2022an de, ji Qamiþlo min berê xwe da Zaxo:
(Silav û rêz mamosta Konê Reþ.. Senterê Zaxo bo vekolînên kurdî li
Fekolteya Zanistên Mirovayetî/ Zankoya Zaxo li rêkkevtî 11 û 12 gulana
2022yê dê konfransekê navdewletî li dor folkilorê kurdî gêrît. Lewra em
weku Senterê Zaxo bo vekolînên kurdî heweyên hêja daxwaz dikeyn ku li
konfiransî amade bibin. Hûn dikarn bi navunîþanê "Folkilorê Kurdî li
Rojavayê Kurdistanê" di penelekî da piþikdarîyê biken. Her sax bin/ Zakho Center Kurdish Studies/19/4/2022). |
|
Bixwîne... Gotar |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Nûçe: Þevger pênc dîwanên xwe li Hewlêrê wajo kir |
 Idrîs Hiso – Hewlêr
Þevger bê çalakî aram nabe, dawî çalakiya wî jî ew bû ku, 13.05.2022 li nivîsgeha Partiya Yekîtî ya Kurdistanî – Sûriya li Hewlêrê bi amadebûna hejmarek ji çalakvan, rewþenbîr û nivîskaran 5 dîwanê helbestê wajo kir ew jî ev bûn:
Dîwana 1 Al û Dewlet, dîwana 2 Xewna Azadiyê, Dîwana 3 Dara Mirada, dîwana 4 Derdên Kevin û dîwana 5 Birîn, dîwan hemû jî ji aliyê çapxaneya Gazî – Duhok 2022 hatine çapkirin.
Di heman çalakiyê de Þevger ji aliyê Partiya Yekitî û herwisa ji aliyê rêxistna Canî Roj ve hatiye xelat kirin.
Bêhtire ji 30 ye, wî ji walatê xwe koçkiriye, lê destê wî ji Kurdistanê nabe, bêhtirê dema xwe li welatê xwe derbas dike.
|
|
Bixwîne... Nûçe |
|
|
|
|
|
|
|
|
Konê Reþ 
Idrîs Hiso 
Konê Reþ
Emer Îsmayîl
Birahîm Qasim
Festîvala Rojên Helbestê ya Navnetewî li Sarajevoyê xelata ku bi navê "Bosnian Stećak" da helbestvanê Kurd Husên M. Hebeþ (Hussein Habasch)
Idrîs Hiso
Rêber Hebûn
Ebdûlazîz Qasim 
Dr. Mahmoud Abbas
"Stranek ji dûr ve" nav û nîþana pirtûka çîroka ya yekemîne ya nivîskar Wehîd keleþ ji aliyê weþanxana Ronya ve li Wanê di dawiya sala 2021 derketiye.