Emer Îsmayîl

Gelê Kurd li Sûriyê di dîroka dirêj a têkožînê de ji dema damezrandina Partîya Demoqrata Kurdistan li Sûriyê di sala 1957`an de, têkožîneke siyasî ya taybet ku hemû bežên civaka Kurd li Sûriyê himbêz kir tevî zextên sîstema ewlekarî û girtina heval û serkirdeyên tevgera rizgarîxwaza Kurdistanê bi berdewamî, lê di çarçoveya doza gelê me yê dadperwer de têkožîna ažtiyane ya demoqratî berdewam kir û ev siyaset tevî pirbûna partiyan û dozên nerazîbûnê jî berdewam kir, lê têkiliyên navbera Partî li ser prensîpa diyaloga demoqratîk û avakirina çarçoweyên kurdî ji hevbendî û hevkarî karê hevbež ,

heta bihara 2011an berdewam kir ta ku gelê kurd tevlî opozisyona Sûriyê bû di xwepêžandanên ažtiyane de ji bo rûxandina rêjîma zalim a xwînrêj. Sûriya, lê di demeke nêzîk de Karta PKK ji aliyê rejîmê û girûpên ser bi rejîma Îranê û yên din hate bikaranîn û rola xwe di meydana Sûriyê de aktîv kir, û rejîmê bi navê wê radestî rêveberiya herêmên Kurdî kir. rêveberiya xweser li herêmên kurdî û rêveberiyên sivîl li Reqa û Dêra Zorê... di bin sîwana Partiya Yekîtiya Demokrat û biryarên PKK ji Qendîlê bi tundî Çek û hewldanek ji bo bidawîkirina rewža siyasî ya kurd ji bo cîbicîkirina planên Belûk.  Makîneyek li ser rejîmên zalim li Kurdistanê û digel pêžhatên dawî û rêze bûyerên ji koçberkirina kurdan û lêdana wan li ser hev û pêkanîna tawanên li dijî tevgera siyasî ya kurdî, xwediyên pirojeya netewî ya kurdî li Sûriyê. di bin sîwana Encûmena Nižtimanî ya Kurdî de, kiryar, binpêkirin û rêyên tirsandinê, di nav de žewitandina ofîs û malan, kužtina žervan û serkirdeyên di nav wan de, û berdewamiya derketina ji Efrînê û çarenivîsa gelê wê di lîstikeke xerab de ye, û pižtî hemû ev karên li Kurdistana Sûriyê

Binpêkirin û binpêkirin ji aliyê hinek hêzên   opozisyona çekdar ve jî dest pê kir, dibe ku Tûrkiye yek ji wan Dewletên  ku bi behaneya žopandina alîgirên PKKê, parastina ewlehiya xwe ya netewî, žert û mercên guncaw dît û hebûna xwe li ser axa Sûriyê tomar kir. pêkanîna projeya xwe ya destwerdana li herêmên kurdî û yên din ên Sûriyê di bin sîwana herêma ewle de, sûdwergirtina ji žert û mercên žerê Rûsyayê li ser Ukraynayê û bêdengiya navdewletî, bi taybetî ji aliyê welatên bibandor li Sûriyê.
Ji aliyê din ve, bê žik û guman nîne ku pêkhateyên PKK û serkirdeyên wê yên meydanî, di rewža aloz ya ewlehî û siyasî de li Sûriyê bi gižtî û li Kurdistana Sûriyê bi taybetî, zemîneke guncaw ji bo hebûn û bicihbûna li gelek deveran dîtine. komkirina diravî bi hemû rêyên neyasayî û feqîrkirina xelkê bi awayekî êž û jan û tirsnak di bin sîwana parastina sexte de, berfirehkirina wê bi demê re tenê li deverên sînorî bû, lê kûrahiya erdnîgarî ji Efrînê heta Dêrikê û baskê çekdarî. PKK Alên PKK û wêneyên serokê xwe li ber deriyê bajaran û li ser sînorên bi Tûrkiyê re wergirtin û bilind kirin da ku rê li ber Tûrkiyê veke û hincet û argumanan bide Tûrkiyê û çi bû sedema tevlihevî û tevliheviya mezin. kaxezên ku ji bo wê hatin dayîn gelê me yê resen yê Kurd li Sûriyê bi berdewamiya operasiyonên ležkerî ji bo hemû alîyan li ser xaka Sûriyê, ku barê rêjîma Sûriyê li ber civaka navdewletî û raya gižtî sivik dike û ziyanên mirovî yên zêdetir li ser sivîlên bêparastin, ne behsa  jicîhûwarkirinê bike.Wek xuya ye ku aliyên cuda yên ku rasterast , yan jî nerasterast beždar in, sûdeke mezin ji helwestên nerênî yên navdewletî werdigirin, çi ji bo hêzên mezin wek Rûsya, Amerîka û  Ewlekariya navdewletî, ew helwestên ku ji aliyê berjewendî û hesaban ve tên birêvebirin, ku ji aliyên mirovî û exlaqî û  wêdetir û ji erdnîgariya Kurdistana Sûriyê derbas dibin û derbasî kûrahiya erdnîgariya Sûriyê dibin.  Çawa ku sivîlên bêguneh bûne qurbaniyên žer, pevçûnên pûç û pirojeyên wêranker, ez tekez dikin ku gelê me yê Kurd li Sûriyê niha ji ber PKK û hebûna milîs û rejîmê êž û azarê dikižîne û ji dîmenên kužtin, wêrankirin, j jicîhûwarkirin dê dûrî çareseriya siyasî ya ku li gor biryara 2254ê ya Netewên Yekbûyî hatiye pêžniyarkirin dubare bibe, ya ku hemû pižtgiriya wê dikin opozîsyona Sûriyê ya rasteqîne, Encûmena Nižtimanî ya Kurdî li Sûriyê û rêxistinên civaka sivîl ên kurd li Sûriyê bi bawrî . Di têkožînê de çi li hundir û çi li derve, bi hemû rê û rêbazên siyasî û dîplomasî ji bo parastina gelê me yê mayî li ser axa xwe ya dîrokî .