Wêje û zimanê kurdî hate xemlandin bi weþandina govareke folklorî û rewþenbîrî dibin navê geyakî navdar li Kurdistanê, ku pir di warê civakî de bikartê, gava dibêjin: Helez buhirî, lê jibo zimanê kurdî, hê Helez nebuhiriye!!
Govara HELEZ, govareke serbixwe ye, hejmara yekemîn derket di sere havîna vê salê de 2007
ku dibe pêncîsaliya damezrandina partiya yekemîn li rojavayê Kurdistanê, loma qapê govarê xemilî bi helbest û wêneya serokê partiyê Dr. Nûredîn Zaza.
Gelek nivîskar û zimanevanên kurdî navdar div ê hejmarê de nivîsandine: weke zimanvanê zanist Berzo Mehmûd, xwediyê ( rênivîsa peyva kurdî). Lêkolîner Xalis Misewer û lêkolînek rexneyî li ser xwenasînê di helbesta kurdî ya nûjen de.
Gotareke rexneyî ya Dr. Zara Brahîm li ser romana Helîm Yûsiv (Tirsa bê diran) bi nave: dinanê tirsê ya tirsa bê diran, ji bilî wan, hin çîrokên kin û kenok yê nivîskar Zinar Mistefa.
Gotareke nivîskar Eliyê Cizîrî ( baneke û du bane ), nivîskar Mehfûz Silêman û gotareke rexneyî û pêþneyarî ( bihêlin em bi newrozê þabin), gotareke bijîþkî ya Dr.W.Hacî ( taya Tîfî ), helbestên Emerê Xerzan bi danîna Xelîl Sasonî, helbesteke Dr. N .Zaza ( þerê azadî) li ser qapê dawiyê, û her weha hin çîrok, helbest û kelepur jî têde heye, hêjaye ku bêne xwendin û ku bidilê xwendevanên mey hêja bin.
